Boekrecensie: De man met de witte tulband

Als je naar sommige schilderijen kijkt over Napoleon dan staat daar soms een opvallend personage in de buurt van de keizer: een soldaat met een witte tulband en met Oriëntaalse kleding. Deze in oosterse dracht geklede man is Napoleons lijfwacht Roestam. Historicus Jos Gabriëls wijdde een uitgebreide biografie aan hem: De man met de witte tulband: Roestam de Mammeluk, de oosterse bediende van Napoleon. Een bespreking kan dus niet achterblijven.

De zaak Truguet

Tijdens het schrijven van mijn bachelorscriptie stuitte ik op een kwestie die mij enorm interessant leek om te volgen, maar door de opzet van deze scriptie had ik niet de gelegenheid om dit mee te nemen in mijn bachelorthesis. Het betreft namelijk de lotgevallen van de Franse militair Laurent Truguet in Amsterdam in november 1813. De archiefstukken die ik in het Nationaal Archief raadpleegde vertellen een verhaal wat tot op heden nog nauwelijks is opgeschreven.

Het Rijnlandse oproer

Op zondag 18 april 1813 kwamen een dorpelingen uit Oudshoorn en Alphen in de avond bij elkaar bij de buitenplaats Weltevreden net buiten Oudshoorn. De nieuw aangekondigde conscriptieronde was hen een doorn in het oog. Ze moesten iets doen. Een van de aanwezigen, Pieter van Lee, had een idee: ze moesten de opschrijfregisters van de dienstplicht in handen krijgen. Wellicht konden ze zo een einde maken aan de verschrikkingen van de dienstplicht. Deze mannen zouden vervolgens een opstand ontketenen die een paar dagen de Hollandse dorpen Aarlanderveen, Oudshoorn, Alphen en de stad Leiden in hun greep zouden houden. Een van de getuigen van dit oproer, Jan Dinkelaar, schreef levendige dagboekaantekeningen van het oproer dat voor zijn neus plaatsvond.

De brigade en de prins

“Ik hoop nooit meer op deze manier de nacht te hoeven doorbrengen: nerveus, heen en weer geslingerd tussen hoop en vrees over de uiteindelijke afloop en vol zorg over het lot van vrienden. Ik kwam er zelf, de hemel zij dank, zonder verwonding vanaf, net als mijn naaste vrienden.” Dat schreef de erfprins van Oranje, de latere koning Willem II, over de bestorming van de Spaanse stad Badajoz in 1812 waar hij had deelgenomen aan de strijd. Prins Willem was slechts een van de vele Nederlanders die meevochten in de Spaanse Onafhankelijkheidsoorlog die tussen 1808 en 1814 op het Iberisch schiereiland woedde.